Heel eerlijk? Ik denk dat ik, in mijn tijd als verloskundige, het niet altijd goed heb gedaan.
Toen ik nog studeerde was er sprake van dat onze HBO opleiding in de toekomst een WO opleiding zou worden. Wij verloskundigen werden immers opgeleid tot medicus. Dat werd ook ons steeds ingeprent. Wij zijn de dokters van de zwangerschap. Wij zijn zeker niet minder dan de artsen in het ziekenhuis! De term ‘vroedvrouw’ vonden wij minderwaardig. Ik vond het ook een stomme term. Vrienden aan wie ik vertelde dat ik verloskunde studeerde vroegen of ik dan in vagina’s ging ‘wroeten’. Dat suggereerde de term vroedvrouw. (Nu vind ik het zo’n mooie term. Wijze vrouw, en dat zijn ze ook!)
Nee, wij waren verloskundigen! Wij waren kundig in het verlossen.
Tijdens mijn stages leerde ik ook in zekere zin autoritair te zijn. De barende ‘moest’ naar de verloskundige luisteren. En als ze dat niet deden dan moesten we ‘wat strenger zijn’.
Dat lag niet zo in mijn aard. En ik kreeg dat ook wel eens te horen tijdens evaluatie gesprekken. ‘Je mag best wat strenger zijn!’.
Dus toen ik dan eindelijk als zelfstandig verloskundige aan het werk ging voelde ik me heel wat, met mijn dokterstas en mijn stethoscoop. Maar toch voelde ik altijd de hijgende adem van de gynaecoloog (figuurlijk) in mijn nek. Doodspannend vond ik het wanneer ik midden in de nacht een barende moest insturen naar het ziekenhuis en dus de gynaecoloog uit bed moest bellen. Toentertijd werkte dat nog zo. Volgens mij is het tegenwoordig anders geregeld. Maar het gaf me veel spanning. Wat als ik het verkeerd had ingeschat en ik de gynaecoloog voor niets liet komen? Of wat als ik juist te lang was thuis gebleven met mijn client en ik van de gynaecoloog te horen zou krijgen dat iets mijn schuld was?
Dat hele medische systeem begon me een beetje op te breken. Ik werd zenuwachtig als ik dienst had. Het hielp ook niet echt mee dat ik net voor de 2e keer moeder was geworden en kort na de bevalling eigenlijk veel te veel werkte terwijl ik volledig borstvoeding gaf. Ik stopte met werken. Een last viel van mijn schouders. (Er kwam een nieuwe bij in de vorm van schuldgevoel dat ik nu geen geld meer verdiende voor ons gezin, maar dat is een ander verhaal ? )
In de jaren die volgden zag ik, vanaf de zijlijn, dat het Nederlandse geboortesysteem steeds meer Amerikaanse vormen aannam. Steeds minder thuisbevallingen, veel meer ruggenprikken en ‘kunstmatige’ verlossingen. Ik denk zelf dat onze drang naar acceptatie en respect, van vroedvrouw naar verloskundige, daar ook een grote rol in heeft gespeeld. Wij hebben onze gouden kaart, ons wijze vrouwelijke, uit handen gegeven aan het patriarchaat.
Gelukkig zie je de laatste jaren het tij weer keren. Worden wij als vrouw steeds meer bewust van onze eigen kracht. Noemen steeds meer verloskundigen zich weer vroedvrouw. En spreken steeds meer vrouwen hun geboortewensen uit.
Dat stuit nog steeds op weerstand, getuige de verhalen die ik terug hoor van mijn klanten.
Neem voortaan, wanneer je in gesprek gaat met je zorgverlener, dit verhaal mee in je achter hoofd. Verloskundigen hebben moeten ‘vechten’ om als gelijke te worden aangezien. Er zit een collectief pijnpunt achter.
Heb je een geboortewens die afwijkt van de norm, ga dan rustig in gesprek met je zorgverlener. En stel in ieder geval de volgende vragen:
- Wat gebeurt er/zijn de risico’s als we afwachten/deze handeling niet doen?
- Wat is de medische noodzaak?
- Ben ik of is mijn baby in gevaar?
- Wat zijn de voor- en nadelen van deze handeling?
Zo ‘dwing’ je je zorgverlener tot het geven van informed decision. Jij krijgt alle informatie die je nodig hebt (voors en tegens) om zélf een beslissing te nemen. Jouw zorgverlener moet jouw beslissing ten allen tijden accepteren! Zij moeten aan jouw wensen gehoor geven. Klinkt een beetje hard, maar jij betaalt hen voor de zorg die zij leveren (ook het ziekenhuis, je huurt als het ware een kamer daar) en dus moet er naar jouw geluisterd worden.
Wees altijd respectvol en luister naar de argumenten die gegeven worden. Uiteindelijk wil je zorgverlener ook het beste voor jou en je baby. Maar laat je in ieder geval nooit overhalen tot handelingen waar je niet achter staat. Zorg kan ook op andere manieren geleverd worden dan wat gebruikelijk is volgens het protocol ?.